ቦታ ኤርትራ ኣብ ቀርኒ ኣፍሪቃ
ስምኦን ወልደሚካኤል ኣብ ኣዳራሽ ዳዕሮ ዘቕረቦ ወረቐት
መጽሔት መንእሰይ
ሃገራት ኣብ ዞባውን ዓለማውን መድረኽ ብዘለወን ሓይሊ’ዩ ቦታአን ዝውሰን። ኣብዚ ኣብ ሓይሊ መሰረት ገይሩ ዝተሃንጸ ኣህጉራዊ ስርዓት፡ ሓንቲ ሃገር መሰላን ክብራን ተሓልዩ ዜጋታታ ብሰላም ክነብሩ እንተ ኾይኖም ንረብሓኣ ዝከላኸል ሓይሊ ክትሃንጽ ኣለዋ። ሓይሊ ናይ ሓንቲ ሃገር ምስ ሓይሊ ናይ’ተን ኣብቲ ከባቢ ዝርከባ ሃገራት ተዛሚዱ ክርአ እንከሎ፡ ዝበዝሐ እንተ ኾይኑ ዞባዊት ሓይሊ ወይ ጎብለል እያ። ቀንዲ ቅልስ ናይ ሃገራት ሚዛን ሓይሊ ንምዕቃብ እዩ። ብደረጃ ዞባ ወይ ብደረጃ ዓለም ሚዛን ሓይሊ እንተ ዘይተሓልዩ ናይ ሰላም ውሕስነት የለን። ሚዛን ሓይሊ ብደረጃ ዓለም ድሕሪ ምፍራስ ሕብረት ሶቭየት ናብ ሓደ ወገን ዘንቢሉ ስለ ዝጸንሐ እቲ ተዓዊተ ዝበለ ወገን ክሳብ “
ታሪኽ ተወዲኡ’ዩ” ምባል በጺሑ፤ ንዓለምና ከኣ ብዘይገደብ ክህውኻ ጸኒሑ። ኣብ ቀርኒ ኣፍሪቃ’ውን ድሕሪ ምፍራስ ሃገረ ሶማል ሚዛን ሓይሊ ናይ’ዚ ዞባ ክመዓራረ ኣይተኻእለን። ከም ውጽኢቱ ኢትዮጵያ፡ ብቐንዱ ብኢድ ዘራያት ተደጊፋ፡ ኣብዚ ዞባ ዓንዲራ። ነዚ ናይ ኢትዮጵያ ዕንደራ ኸኣ ኤርትራ ንበይና ክትገጥሞ ተገዲዳ። ኣብዚ ሕጂ እዋን ሚዛን ሓይሊ ዞባና ካብቲ ዝነበሮ ተፈንጢሑ ዳግማይ ተወዲኑ፤ ሃገራት ናይ’ዚ ዞባ ኸኣ በብጽሒተን ኣልዒለን በቦታአን ሒዘን ይርከባ።
ኤርትራ ኣበይ ነይራ? ኣበይ ኣላ?
ድሕሪ ካልኣይ ውግእ ዓለምን ምብቃዕ ኤውሮጳዊ መግዛእትን፡ እቲ ንኤርትራ ናብ ናጻ ሃገር ክወስዳ ዝግብኦ ዝነበረ መገዲ ብዓበይቲ ሓይልታት ተዓጽወ። ካብኡ ሓሊፎም’ውን ንኤርትራ ምእንቲ ጸቢብን ግጉይን ረብሓ፡ ገንሸል ኮይና ካብ ኤውሮጳዊ ናብ ኣፍሪቃዊ መግዛእቲ ክትሳገር ፈረድዋ። ኤርትራ ነቲ ዕጹው መገዲ ንምኽፋትን ነቲ ቀይናን ፍርዲ ንምግልባጥን ንሰላሳ ዓመታት ኣብ ሓርነታዊ ቓልሲ ከተሕልፍ ተገዲዳ። ኣብ መወዳእታ ብኽቡር መስዋእታ እቲ ዝተዓጽወ መገዲ ተኸፊቱ፡ እቲ ፍርዲ መግዛእቲ’ውን ተገልቢጡ ናጽነት ኮይኑ። ኤርትራ ካብ ግዝእቲ ናብ ናጻ ሃገር ክትሰጋገር ዘሕለፈቶ ተጋድሎ ኣብ ዝቐጸለ ዓመታት መፈላልጦኣ ኾይኑ ፍሉይነት ኣውሂብዋ ይርከብ።
ኤርትራ ብሓርነታዊ ቃልስን መስዋእትን ናጽነታን ልእላውነታን ዝጨበጠት ሃገር ብምዃና ካብ መሳቱኣ ዝተፈልየ ተመኩሮ ኣለዋ። እዚ ፍሉይ ተመኩሮ’ዚ ብዙሕ ዋጋ ኣኽፊልዋ’ኳ እንተኾነ፡ ኣብ ካልእ ብቐሊሉ ዘይርከብ ታሪኻዊ ጸጋ ኣውሂብዋ’ዩ። ኣብ 1991፡ ከም ሓዳስ ሃገር ነዚ ዞባ ክትሕወሶ እንከላ ምስ ፍናና፡ ሓይላ፡ ትብዓታ፡ ምስ ሓድሽ ሓሳብ፡ ምስ በዳሂ ሓራ ዝወጸ ስነ-ኣእምሮ እያ ተሓዊሳቶ። ኤርትራ ናጽነት ክትወጽእ እንከላ፡ ነዚ ዞባ’ውን ካብ ናይ ደርግ ታህዲድን ናይ ሱዳን ሽበራዊ ስርሒታትን ሓራ ኣውጺኣቶ’ያ። ንምዕራባዊ ዕብለላ እምቢ ክበሃል ከም ዝከኣል’ውን ኣብነት ኮይናቶ’ያ። ድሕሪ ናጽነት’ውን እንተ ኾነ ኤርትራ ካብ ቅሉዕ ወተሃደራዊ ወራር ክሳብ ስዉር ሽርሕታት ዝዝርጋሕ ከበድቲ ፈተነታት ገጢምዋ’ዩ። እንተ ኾነ ግን ነቲ ንምንጻላ፡ ንምንብርካኻ፡ ንምዝራጋ፡ ንምጅጃዋ ዘንቀደ ብድሆታት ሰጊራ ዘይትንብርከኽ ሃገር ኮይና ወጺኣ። ኣብዚ ናይ መኸተ እዋን፡ ኤርትራ ኣብ ነብሳ ተዓቚባ ካብ መትከላ ከይወጸትን ኢዳ ከይሃበትን ጽንኩር ናይ ፈተነ እዋን ኣሕሊፋ። ሓሳባታ ሰማዒ ከይረኽቡ ተሰሪሑ (ኣፍ ኤርትራ ክዓብስዎ ኣይከኣሉን፡ እዝኒ እቶም ሰማዕቲ ግን ‘
ዘረባ ኤርትራ ከይሰምዕ’ ተኸልኪሉ) ። ነዛ ምስ ብዙሕ ተስፋ ዝመጸት ሃገር ‘
ናይ ኣፍሪቃ ተስፋ’ ውን ዝተባህለት ተስፋ ኣልቦ ንምግባራ ተሰሪሑ። ነዛ ምስ ትብዓታ ዝመጸት ሃገር ንምርዓዳ ውን ኩሉ መፈራርሒታት ተመዚዙ። ስለዚ ኤርትራ ኣብ ፈተና ኣትያ ድሕሪ ምጽናሕ ኣብ መበል 35 ዓመታ (1991- 2025) ከም ዕውትቲ ሃገር ቦታኣ ኣብዚ ዞባ ኣውሒሳ፡ ዞባዊት ሓይሊ ክትከውን በቒዓ ኣላ። ኤርትራ ከም ሃገር ክትሓልፎ ዝግበኣ ኣገዳሲ መድረኽ ፈተነ ሰጊራ፡ ብመኸተ ተሪራን ሱራ ኣደልዲላን ዝሓሸ መጻኢ ከተማዕዱ ኣብ ዘኽእላ ብራኸ ደይባ ትርከብ።
ዝርግሐ ሓይሊ ኣብ ዞባ ቀርኒ ኣፍሪቃ ከምቲ ልዒሉ ዝተገልጸ፡ ኣብ መንጎ ሃገራት ቀርኒ ኣፍሪቃ ምዕሩይ ዝርግሐ ሓይሊ ኣይጸንሐን። ከም ሳዕቤኑ ሃገራት’ዚ ዞባ ኣብ ማዕርነትን ምክብባርን ዝተመስረተ ዝምድና ክሃንጻ ኣይከኣላን። ቀርኒ ኣፍሪቃ፡ ኣብ ርእሲ’ቲ ዘይዓርፍ ዘቤታዊ ግጭት፡ እቲ ዝበዝሐ ውግእ ኣብ መንጎ ሃገራት ዝተራእየሉ ዞባ እዩ። ኤርትራ፡ ቅድምን ድሕርን ናጽነት፡ ዋጋ ዘይምዕሩይነት ሚዛን ሓይሊ ክትከፍል ዝጸንሐት ሃገር’ያ። ስርዓት ደርግ ንሶማል ምስ ሰዓረ
ናይ ምብራቕ ዓወት ኣብ ሰሜን ክንደግሞ ኢና
ብምባል ልቡ ኣውዲቑ ንሰውራ ኤርትራ ንምድምሳስ ሸሞንተ ወራራት ኣበጊሱ።
ናይ ወያነ ኢትዮጵያ’ውን ኣብ ልዕሊ ኤርትራ ውግእ ምስ ከፈተት ግልጽ እትብሎ ስክፍታ ኣይነበራን። ነታ ንሚዛን ሓይሊ ናይ’ዚ ዞባ ከተመዓራሪ እትኽእል ሶማል፡ ሽግራታ ኣብ ምዕማቝ ከኣ ዝከኣላ ገይራ።
ኤርትራ ኣዋህሊላቶ ዘላ ሓይሊ ካብ’ቲ ቅድሚ ሕጂ ዝነበራ ኮነ ምስ ጎረባብታ ብምንጽጻር ዓብዩ ኣሎ። መርኣያ ናይ ሓይላ ኸኣ ናይ ምግባር ዓቕማ ዛይዱ፡ ጽልዋኣ ኣስፋሕፊሑ፡ ድምጻ ሰማዒ ረኺቡ፡ ንባህርያት ናይ ካልኦት ከይተረፈ ክትጸሉ ክኢላ፤ ጸላእታ ቀጺዓ፤ ኣእሚና ወዘተ። ብዛዕባ ሃገራዊ ሓይሊ ክዝረብ እንከሎ ብቐዳምነት ድምር እኩብ ብዙሓት ረቛሒታት ምዃኑ ኣብ ግምት ምእታው የድሊ። ብሓደ ረቛሒ ጸብለል ስለ ዝበልካ ጥራይ ሓያል ኣይክወንን’ዩ፣ ማዕረኡ ኸኣ ሓደ ካብ’ቶም ብዙሓት ረቛሒታት ስለ ዝጎደለካ ኣይትሕይልን ማለት ኣይኮነን። ካልእ ኣብ ግምት ክኣቱ ዘለዎ ነጥቢ ኸኣ እቶም ሓይሊ ዝህቡ ረቛሒታት ምህላዎምን ነዞም ረቛሒታት እዚኦም ናብ ጭቡጥ ሓይሊ ምቕያሮምን በበይኑ ምዃኑ ምፍላጥ ኣገዳሲ እዩ። ስለዚ ኤርትራ ኣዋህሊላቶ ዘላ ሓይሊ ካብ ብዙሓት ነእሽቱን ዓበይትን ሩባታት ዝፈልፈለ ምዃኑ፡ እዚ ተጠራቒሙ ዘሎ ሃገራዊ ሓይሊ ኸኣ ምስ ሓይሊ ናይ ሃገራት’ዚ ዞባ ክነጻጸር እንከሎ ዝበዝሐ ምዃኑ ምፍላጥ ኣገዳሲ’ዩ።
ሶማል ወዲቓ ዝጸንሐት፡ ሕጂ ኸኣ ክትትንስእ ብዙሕ ፈንጠርጠር እትብል ዘላ ሃገር’ያ። ዋላ’ኳ ሕጂ ሓይሊ እንተ ዘይብላ ሓይሊ ክኸውን ዝኽእል ዕቑር ተኽእሎ ዘለዋ ብዓልቲ ተስፋ ሃገር’ያ። ኢትዮጵያ ተጸባቢቓን ተደጋጊፋን ክትሳለ ዝጸንሐት ሕጂ ግን ዕርቃና ዝወጸት ሃገር እያ። ክትመስል እምበር ክትከውን ፈቲና ዘይትፈልጥ ብምዃና ዝዓበየ ጸገማ’ዩ። እቲ ዝዕበጥ ዝነበረ ርስሓት ደገ ወጺኡ፡ እቲ ዝሽፈን ዝነበረ ሕመቕ ተቓሊዑ፡ ሓይላን ጽልዋኣን ተሃንኲቱ ይርከብ። ኣብ ክልቲአን ሱዳን ዘሎ ኵነታት እዚ ንኢትዮጵያ ዝበልናያ’ዩ መግለጺኡ። ጅቡቲ ካብ ናይ ደቂ ጁቡቲ ሃገር ክትብላ፡ ናይ’ተን ተጨቓጪቐን መዓስከራት ደኲነን ዘለዋ ሓያላት ሃገራት’ያ ክትብላ ስለ ዝቐልል፡ ከም ሃገር ንምግላጻ ተሸግር’ያ።
ተቐባልነት ኤርትራ ከም ሓይሊ ቀርኒ ኣፍሪቃ
ኣብ ዝሓለፈ ዓመታት ኣርኣያ ዝኾኖ ሓይሊ ካብ ውሽጡ ኣይረኸበን። እቲ ዝርካቡ ሓይሊ ላቜባ ብምዃኑ ሓይሊ ሓንቲ ሃገር ንጎረባብታ ክጠቅም ኣይጸንሐን። እታ ሓያል’የ ክትብል ዝጸንሐት ሃገር መሳርሒ ናይ ዕብለላ ክትከውን ብምጽንሓ ይትረፍ ነዚ ዞባ ንነብሳ’ውን ኣይኮነትን። ከም ውጽኢቱ ኣብዚ ከባቢ ቅቡልነት ኣይረኸበትን።
ሓደ ካብቶም ድሕሪ 2018 ዝመጹ ዓበይቲ ምዕባለታት ዳግመ-ምምጻእ ኤርትራ’ዩ። ቅድሚኡ፡ ኤርትራ ካብ ንጡፍ መሪሕነታዊ ተራ ተገሊላ ነብሳ ኣብ ምክልኻልን ሓይላ ኣብ ምድልዳልን እያ ጸኒሓ። ኣብ ከምዚ ኵነታት እንከላ’ውን ስም ኤርትራ ግኑን ኮይኑ’ዩ ጸኒሑ። መሪሕነት፡ ትካላት፡ መትከላት፡ ምሕደራ፡ ፖለቲካ፡ ሓፈሻዊ ኣካይዳ፡ ሰላምን ሓድነትን፡ ኣመለኻኽታ ናይ ኤርትራ ብፈተውትን ጸላእትን ተዘሪብሉን ተባሂጕን’ዩ። ህዝቢ’ዚ ዞባ ብናይ ኤርትራ ሓይሊ ተገሪሙ፡ ብሰላማ ቀኒኡ፡ ብመትከላዊ ኣካይዳኣ ተሃኒኑ፣ ብኣተሓሳስባን ደረጃ ንቕሓትን ኣነባብራን ኤርትራውያን ተደኒቑ’ዩ። እዚ ብዙሓት ረቛሒታት ተደማሚሮም ዝፈጠርዎ’ኳ እንተ ኾነ ብጥቕልሉ ግን ውጽኢት ናይ’ቲ ተዓጽያ እንከላ ዝሃነጸቶ ሓይሊ’ዩ።
ዞባዊ ሓይሊ ንምዃን - ኣብ መንጎ ብዙሓት ረቛሒታት- ሰለስተ ነገራት ብሓንሳብ ክጋጠሙ የድሊ። ቀዳማይ ጸብለልታ ናይ ሓይሊ ክኸውን እንከሎ እቲ ኻልኣይ ከኣ ናይ ምምራሕ ቅሩብነት ምርኣይ’ዩ። ከም ሳልሳይ ረቛሒ ኸኣ ክእመነልካን ተቐባልነት ክትረክብን ኣለኻ። ኤርትራ ኣብዚ ከባቢ ናይ ሓይሊ ጸብለልታ ከም ዘለዋ ዝተረጋገጸ’ዩ። እንተ ኾነ ግን ቦታኣ ኣብዚ ዞባ ብዘለዋ ሓይሊ ጥራይ ዘይኮነስ ብዓይኒ ህዝብታት’ዚ ኸባቢ ብኸመይ ትርአ ዝብል ነጥቢ ውን ኣገዳሲ’ዩ።
ኤርትራ ኣብዚ ዞባ ታሪኽ ዝመዝገቦ ወይ ኣእምሮ ዝዝክሮ ስሕተት ስለ ዘይፈጸመት ናይ ተቐባልነት ሽግር የብላን።
ንውዕለት ናይ ኤርትራ ንኽሕሰሉ ግዜ ይሃበና
ዝብል ህዝቢ ኣብ ሱዳን፡ ደቡብ ሱዳን፡ ኢትዮጵያ፡ ሶማል ኣሎ።
ኤርትራ ነቲ ህዝቢ ናይ’ዚ ዞባ ብልቡ ዝምነዮ ግን ከኣ ተቢዑ ክብሎ ዘይከኣለ ሓሳብ ዓው ኢላ’ያ ትብሎ። ሓሳብ ልቡ ከተድምጽ እንከላ ልቡ ከም ዝህባ ኸኣ ፍሉጥ’ዩ። ንኤርትራ ዝወቅስ ወይ ዝእውድ ህዝቢ ኣብዚ ኸባቢ የለን። እዚ ነቲ ኤርትራ ከም ዞባዊት ሓይሊ እትገብሮ ምንቅስቓስ ዓቢ ጸጋ’ዩ።
ኤርትራ ጸጥታን ርግኣትን ናይ’ቲ ዞባ ንምሕላው ብርክት ዝበሉ ተበግሶታት- ብሓሳብን ግብርን- ብምውሳዳ ናይ ምርግጋእን ምምራሕን ሓላፍነት ተጻዊታ’ያ። ድሌትን ናይ ምግባር ዓቕምን ኤርትራ ብህዝቢ’ዚ ከባቢ ተመስኪሩ’ዩ። ኣብ ውድቀት ሶማል እምኒ ዘይሰንደወት ሃገር፡ ኣብዚ ዞባ የላን። ንምትንስኣ ግን ብዘይካ ኢድ ናይ ኤርትራ ኢዳ ዝዘርግሐት ሃገር ክሳብ ሕጂ የላን። ሱዳን ቅድሚ ክልተ ምዃና ኣብ ዝነበረ ግጭት፡ ተበግሶ ኤርትራ ንምትህድዳእን ፍታሕ ንምምጻእን ቀሊል ኣይነበረን። እታ ናይ ወያነ ኢትዮጵያ ኣንጻር ነብሳን ከባቢኣን ምስ ኮነት ኣደብ ንምትሓዛ ብኹሉ መልክዓት ዝመከተት ሃገር መን’ያ?
ኤርትራ፡ ሓይሊ ንምዃን ውድባውን ስነ-ሓሳባውን ብልጫ ኣለዋ። መንግስቲ ኤርትራ ኣብ’ዚ ዞባ እቲ እንኮ ልኡላዊ ስልጣን ዘለዎ መንግስቲ’ዩ። ኣብ ዝሓለፈ እዋናት ከም መንግስቲ ኤርትራ ዝመስል መንግስቲ ክህልዎም ዝደልዩ ህዝብታት ትምኒቶም ብዓውታ ክገልጹ ተሰሚዖም’ዮም። ኤርትራ ተሃራፊ ዝኾነ ሓሳብ ኣለዋ። ክርዕምዎ ዝደልዩ ኸኣ ብዙሓት ኣለዉ። ስለዚ ብልጫታትና ንምዕቃብን ንምዝያድን ዘለና ቍጠባዊ፡ ፖለቲካዊ፡ ባህላዊ ምትእስሳር ከነሐይል፣ ናይ ምምራሕ ተራና ኣጸቢቕና ክንጻወት፣ ስነ-ሓሳባዊ ጸጋታትና ነቲ ዞባ ከነርእዮን ክንቅርበሉን፣ ንዞባዊ መዋቕር ንምሕያልን ምትዕርራይን ተበግሶ ክንወስድ፣ ቀርኒ ኣፍሪቃ፡ ኣብ ክፍለ ዓለማውን ዓለማውን መድረኻት ኣፍ ዝኾኖ፡ ጸጥታዊ ረብሓታቱ ዝከላኸል ሓይሊ ስኢኑ ስለ ዘሎ ነዚ ሃጓፍ’ዚ ክንመልኦ የድሊ።
ህዝቢ ቀርኒ ኣፍሪቃ ዝደልዮ፡ ኣብ ኤርትራ ኣሎ ህዝቢ ቀርኒ ኣፍሪቃ
ብዙሕ ብሓባር ዝብጽሖ ታሪኽን ሕጂ’ውን ብሓባር ኮይኑ ዝምነዮ ናይ ሓባር መጻእን ዘለዎ ህዝቢ’ዩ። ብደረጃ ህዝቢ ናይ ሓባር ድሌት ምህላዉ ኣብ ሕቶ ዝኣቱ ኣይኮነን። እዚ ዞባ ብቐዳምነት ምትሕብባር’ዩ ዝደሊ። ቀርኒ ኣፍሪቃ ብታሪኽ፡ ብባህሊ፡ ብትውልዲ ኣዝዩ ዝተቐራረበ እዩ። ብሓንሳብ ክበልዕ፡ ከዋግዕ፡ ክጽሊ፡ ክስዕስዕ … ይኽእል። ንምትሕብባር ዝዕንቅጽ ማሕበራዊ፡ ባህላዊ፡ ታሪኻዊ ረቛሒ የለን። ድሕሪ 2018 ኣብ መንጎ ኤርትራን ኢትዮጵያን ሶማልያን ዝጀመረ ምሕዝነት ናብ ሱዳንን ደቡብ ሱዳንን ንኽሰፍሕ ግዜ ዘይውሰደሉ ምኽንያት፡ እቲ ምትሕብባር ተደላዪ ስለ ዝኾነ’ዩ።
ህዝቢ እዚ ዞባ -ብዘይተረፍ- ካብ ግዳማዊ ምትእትታው ናጻ ዝኾነ ኣካይዳ ይደሊ። ጸረ ግዳማዊ ምትእትታው ዝኾነ ኣተሓሳስባ ብዝነጸረ ኣገባብ ግን ኣበይ ኣሎ? ብዕሊ መን ይጕስጉሰሉን ይነብሮን? ኣብዚ ዞባ ኣብ መሬቱ ምሉእ ስልጣን ዘለዎ መንግስቲ መን’ዩ? ኤርትራ ኣንጻር ዕብለላን ምትእትታውን ከተካይዶ ዝጸንሐት ተቓውሞ ንስማ ኣብ መዝገብ ዘይተንበርከኽቲ ክሰፍር ገይሩ’ዩ። እዚ ኸኣ ብህዝብታት ናይ’ዚ ዞባ ከም ትኽበር ገይርዋ’ዩ።
ህዝቢ እዚ ዞባ ብቐቢላዊ፡ ብሄራዊ፡ ሃይማኖታዊ ግርጭት ብምርብራቡ ስኒት፡ ምክብባር፡ ሓድነት ዘለዎ ሂወት ይደሊ። ኣብ ጎረባብትና ብዝተፈላለየ ምኽንያታት ኣብ መንጎ ህዝቢ ዝተፈጠረ ጽልእን ምጥርጣርን ዘዐሙቕ እምበር ዝድምስስ መሪሕነት ኣይተፈጥረን። ከም ውጽኢቱ ቀቢላውነት፡ ብሄራውነት፡ ሃይማኖታዊ ጥሩፍነት መለለዪ ናይዚ ዞባ ኮይኑ ጸኒሑ። ኣብዚ ዕልክሊል’ዚ ክነብር ድሌት ዘለዎ ህዝቢ የለን። ኤርትራ ሃገራዊ ስኒት፡ ሃገራዊ ሓድነት፡ ምክብባርን ማዕርነትን መሰረት ዝገበረ ዝምድና ኣብ ህዝባ ንምስፋን ዝኸደቶ ርሕቀት ነዊሕ’ዩ፤ ብኻልኦት ከኣ ሃንቀው ዝበሃል እዩ።
ህዝቢ እዚ ዞባ ጸጥታን ሰላምን ይደሊ። ኣብ ኩለን ሃገራት ናይ’ዚ ዞባ ናይ ሂወት፡ ንብረትን ካልእን ውሕስነት ዘለዎ ህዝቢ የለን። ርጉጽነት፡ ውሕስነት፡ ግሙት ሂወት ዝበሃል የለን። ኣብ ዝኾነ እዋን ክትቅተል፡ ክትዝረፍ፡ ክትዕመጽ፡ ክትዝለፍ፡ ክትፈራራሕ ትኽእል ኢኻ። ዓመጽቲ ስክፍታ የብሎምን። ዓመጽ ተሓቢእካ፡ ኣጸልሚትካ፡ ኣጸሚኻ ኣይኮነን ዝግበር ዘሎ። ኤርትራ ካብ’ዚ ክውንነት ናይ’ዚ ዞባ ብዝተፈልየ ጸጥታን ሰላምን ዘውሓሰት ሃገር እያ። ኣብ ኤርትራ ዘሎ ሰላምን ጸጥታን ናብ ጎረባብትና ክልሕም እቲ ድሌት ብወገን ኤርትራን ብወገን እቶም ብስእነት ጸጥታን ሰላምን ዝሳቐዩ ዘለዉ ጎረባብታ ኣሎ። እቲ ህዝቢ ናይ’ዚ ዞባ ሃረር ዝብሎ ጸጥታን ሰላምን ኣብ ኤርትራ ምህላዉ ኸኣ ተወሳኺ ጸጋና እዩ።
መደምደምታ
ኤርትራ ኣብ’ዚ ሕጂ እዋን ንሚዛን ሓይሊ ናይ’ዚ ዞባ ንሰላምን ምርግጋእን ናይ’ዚ ዞባን ጸጥታዊ ረብሓኣን ብዘገልግል ኣገባብ ንምውዳኑ ዘኽእላ ቁመና ሒዛ ኣላ። ጎረባብቲ ሃገራት ከኣ ንሓይላ ኣሚነናሉ ኣለዋ። ስለዚ ሓይልናን ዝናን ክንዕቅብ፡ ከም ናይ’ዚ ዞባ ሓይሊ ኸኣ ብጥንቃቐ ክንዋሳእ ኣለና።
[/image]
