ሚኒስትሪ ጥዕና ሃገረ ኤርትራ ብዛዕባ እዚ ሓዲሽ ተላባዒ ሕማም ኣፍልጦ ከምዘለዎን ንምክልኻሉ እኩል ምድላዋት ይገብር ከምዘሎን፡ ንኣገልግሎት ተለቪዥን ኤርትራ ኤሪቲቪ ሓቢሩ ኣሎ። ኣብ'ቲ ሚኒስትሪ ዋና ዳይረክቶር ህዝባዊ ጥዕና ዝኮነ ዶ/ር ዓንደብርሃን ተስዳጼን ንኤሪና ኣብ ዝሃቦ ሓበሬታ፡ ህዝቢ ኣብዚ ሕማም ኣፍልጥኡ ከዐቢ ጸዊዑ ኣሎ።
ንምቁጽጻርን ምክልኻልን ዝምልከት መደብ ድማ፡ ሚኒስትሪ ጥዕና ድሮ ኣብ ኣህጉራዊ መዓርፎ ነፈርቲ ኣስመራ መርምሪ ነቁጣ ዶኪኑ ከምዘሎን፡ ኣብ ኮማዊ ሆስፒታል ቪላጆ ድማ መወሸቢ (ንመርመራ ዝከዉን ገዛ) ኣዳሊዩ ከምዘሎ ኣፍሊጡ ኣሎ። ኣብ ቻይና ንዘለዉ ተማሃሮ ድማ፡ ምስ ኢምባሲ ርክባቶም ከካይድን ክከታተሉን፡ ንግዚኡ መገሻ ካብ ቻይና ንዓዲ ክኣትዉ ዝክእሉ እኳ እንተኮኑ፡ እቲ ዝበለጸ ግን ኣብ'ታ ዘለዉዋ ቦታ ክጸንሑ ሓበሬትኡ ኣመሓላሊፉ ኣሎ። ካብ ሃገር ንቻይና ክገሹ ዝመደቡ ዉን፡ መገሽኦም ከናዉሕዎ ተላቢዩ።
ኣብ ኣፍሪቃ፡
ክሳብ ሕጂ ኬንያ፡ ኢትዮጲያ፡ ናይጀሪያ፡ ክምኡ ዉን ኡጋንዳ ኣብ መዓርፎ ነፈርተን ይኩን ካልእ መፈተሺ ነቁጣን፡ ስርዓተ ምክልኻልን ጌረን ከምዘለዋ ኣፍሊጠን ኣለዋ። በዚ መንገዲ ኣብ ኬንያን ኢትዮጲያን ዉን ገለ ምልክታት ተራኢሎም መርመራ ዝተገብረሎም ገያሾ እኳ እንተለዉ፡ ክሳብ ሕጂ ግን ብሓፈሻ ኣብ ኣፍሪቃ ብወግዒ እዚ ሕማም ኣይኣተወን ዘሎ። ኩለን ሃገራት ነዚ ቀታሊ ሕማም እኩል ናይ ስርዓተ ምክልኻል ከዳልዋ ይግባእ። ብዝያዳ ኣብ ኣፍሪቃ ሓንሳብ እንተነኪሱ፡ ሓደገኛ ክኸዉን ተክእሎ ኣለዎ። እታ ንኣፍሪቃ ዝቀረብርት እሞ ሓደ ሕሙም ረኪባ ዘላ፡ ኢማራት'ያ።
ምልክታት እዚ ሕማም ፡
1. ተደጋጋሚ ረስኒ፡
2. ድሕሪ ካብ 2 -7 መዓልታት፡ ብርቱዕ ሰዓል፡
3. ተቅማጥ/ዉጽኣት፡
4. ድኻም ኣካላት ሰዉነት፡
5. ብዝያዳ ንቆልዑ የጥቅዕ፡
6. ዓበይቲ፡ ካብ ሕማም ርእሲ ጀሚሩ፡ ቀጨውጨውን ምስ ምትንፋስ ዝተሓሓዝ ስምዒታትን ይስምዖም፡
7. ኣዝዩ ተላባዒ ባህሪ ድማ ኣለዎ፡
ኣገባባት ምክልኻል፡
1. ጎሮሮና ብዝተኻእለ መጠን ምጥላል (ምትርካስ)።
ጽምእና ክንጻወሮ ብፍጹም ዘይምፍታን። ቀጸላ ጎሮሮና ክነቅጽ ኣብ ዝጀመረሉ እዋን፡ እቲ ቫይረስ ብቕልጡፍ ኣብ ውሽጢ 10 ደቒቕ ዘይኣክል፡ ናብ ኣካላትና ክወርር ይከኣል እዩ።
2. ካብ 50-80cc ልብጥ ዝበለ ማይ ንዓበይቲ
ካብ 30-50cc ድማ ንቆልዑ፡ ማይ ንስተ። ( 50cc ማለት 1/10 ናይ ኣብ ዕዳጋ ዘሎ ዕሹግ ጎማ ማይ ማለት እዩ። እዚ ማለት፡ ዓሰርተ ግዜ እናተመላለስና ንሓንቲ ጎማ ክንውድኣ ማለት ድማ እዩ። 1plastic bottle=500ml),
2. ካብ ኣእዳውና ማይ ኣይንፍለ ሓደራ። ጽምኢ ኣብ ዝስመዓና ግዜ፡ ብቐጥታ ማይ ንስተ፡
3. ብዙሕ ማይ ኣብ ሓደ ግዜ ምስታይ ውጽኢታዊ ኣይኮነን። ከብድና መሊኡ ደጊምና ክንሰቲ ከየሸግረና። ኣብ ክንድኡስ በብግዚኡ ደጋጊምካ ቀቁሩብ ምስታይ።
4. ክሳብ ከባቢ መወዳእታ ወርሒ መጋቢት (March)፡ ብዝተኻእለ መጠን ናብ እኩባት ሰባት ዘይምጽንባር።
5. ኣብ መደበራት ባቡርን ህዝባዊ መጓዓዝያን፡ ኣፍና ዝሽፍን ማስክ (mask) ንጠቐም፡
6. ኣብ ዕዳጋ ዝርከቡ ዘቤታዉያን እንስሳታት ዘይምትንካፍ፡ ድሉዋት መግብታት ከም Fried Chicken ዝኣመሰሉ ፋስት ፉድስ፡ ብዝተኻእለ መጠን ምውጋድ። ቫይታሚን ሲ ዘለዎም ምግብታት ምዝውታር ( ንኣብነት ፍሩታታት)
ዝከበርኩም ተኸታተልቲ፡ ንዝርዝር ሓበሬታን ምዕባሌታቱን እዚ ሕማም ኣመልኪትና፡ ብቪድዮ ዝተሰነየ ስራሕ ሒዝና ክንመጸኩም ኢና፡ ምሳና ጽንሑ።